Wskazania do usunięcia migdałków podniebiennych

Pytanie nadesłane do redakcji:

Lekarz proponuje mi wycięcie migdałków. Mam 30 lat i słyszałam, że wycięcie migdałków u dorosłej osoby wiąże się z powikłaniami. Proszę o informację, jakie to mogą być powikłania i jak często występują?

Odpowiedziała:

lek. med. Agata Szołdra-Seiler
laryngolog

Istnieją cztery grupy wskazań do usunięcia migdałków podniebiennych (tonsylektomia):

1. Zakażenia:

2. Obturacja górnych dróg oddechowych spowodowana przerostem migdałków:

3. Choroby odogniskowe:

4. Podejrzenie procesu nowotworowego migdałka.

Tonsylektomia jest przeciwwskazana między innymi w niewydolności podniebienno-gardłowej, niektórych chorobach krwi (białaczka, niedokrwistość, skazy krwotoczne), niestabilnym nadciśnieniu tętniczym, ostrych stanach zapalnych dróg oddechowych, czynnej gruźlicy, niewydolności oddechowej i krążeniowej. Względnym przeciwwskazaniem do operacji jest przewlekły zanikowy nieżyt błony śluzowej gardła.

Zabieg ten jest wykonywany w znieczuleniu miejscowym lub ogólnym dotchawiczym. Stosuje się różne techniki chirurgiczne, takie jak: elektrokauteryzacja, technika z użyciem urządzenia ścinająco-odsysajacego (microdebrider), radiofrequency coblation oraz najczęściej klasycznie przez wyłuszczenie „na ostro”.

Powikłania po tonsylektomii są stosunkowo rzadkie. Śmiertelność przy zabiegu szacowana jest jak 1:16 000 - 1:35 000 wykonanych operacji usunięcia migdałków podniebiennych (przyczyna: krwotok, obturacja dróg oddechowych, powikłanie znieczulenia ogólnego).

W mniej niż 2% przypadków występuje znaczne krwawienie: wczesne (w 1. dobie po zabiegu) i/lub późne (w 5.-10. dobie po zabiegu - wskutek oddzielania się skrzepów i włóknika z nisz pomigdałkowych). W razie wystąpienia późnego krwawienia pacjent powinien zgłosić się do szpitala, gdzie najczęściej w warunkach sali operacyjnej tamuje się krwawienie. Niekiedy krwotok jest tak duży, że wymaga uzupełnienia utraconej krwi. Przetoczenie krwi jest obciążone między innymi ryzykiem przeniesienia chorób typu wszczepiennego.

Sporadycznie zdarza się uszkodzenie struktur anatomicznych leżących w pobliżu migdałków: języczka, łuków podniebiennych, przestrzeni przygardłowej. W przebiegu gojenia mogą powstać zniekształcające blizny i może zmienić się mowa (nosowanie otwarte).

Powikłaniem gojenia się rany pooperacyjnej może być miejscowy i/lub ogólny odczyn zapalny wymagający antybiotykoterapii i przedłużenia hospitalizacji. Kazuistycznie opisywane są przypadki posocznic, ropni około- i tylnogardłowych, zakrzepic, odoskrzelowego zapalenia płuc. Powikłania u osób dorosłych są częstsze i poważniejsze niż u dzieci.

W okresie pooperacyjnym występują bóle gardła, bolesne przełykanie i związane z tym odwodnienie. Nierzadko pooperacyjnie występujące obrzęki języczka i podniebienia miękkiego mogą doprowadzić do duszności. Jest to niebezpieczne u małych dzieci, osób ze znaczną otyłością, z zaburzeniami neurologicznymi, z zaburzeniami budowy twarzoczaszki i u cierpiących na zaawansowanego stopnia zespół bezdechu sennego.

Po tonsylektomii może częściej dochodzić do infekcji. Część pacjentów zgłasza także przykre uczucie suchości w gardle. Zwiększa się również ryzyko zachorowalności na nowotwory układu chłonnego.

Zabieg usunięcia migdałków podniebiennych powinien być więc dobrze zaplanowany, a wskazania do jego wykonania zawsze muszą być stawiane ostrożnie i z pełną odpowiedzialnością.

Zobacz także:

Czy po wycięciu migdałków zacznę chorować na zapalenie oskrzeli?