Pytanie nadesłane do redakcji:
Od jakiegoś czasu ciężko mi oddychać. Podejrzewano nerwy, tomografia głowy w porządku, pasożytów nie mam. Rok temu miałam usunięte migdałki i od tamtego czasu mam silny ból głowy i problemy z oddychaniem.
Odpowiedział:
dr n. med. Wojciech Brzoznowski
otolaryngolog, otolaryngolog dziecięcy
Klinika Otolaryngologii
Gdański Uniwersytet Medyczny
Duszność jest powszechnie występującym objawem dotyczącym ok. 3–25% całej populacji. Według Amerykańskiego Towarzystwa Klatki Piersiowej definiowana jest jako subiektywne odczucie trudności w oddychaniu wynikające z oddziaływania mnogich czynników psychologicznych, społecznych i środowiskowych. Duszność jest więc terminem bardzo szerokim, obejmującym różnorodne stany chorobowe o odmiennych objawach, które zależą zarówno od wywołujących je mechanizmów patofizjologicznych, jak i czynników psychologiczno-społecznych.
Trudności w oddychaniu mogą wystąpić praktycznie w zaburzeniach czynności każdego z układów narządowych organizmu. Najczęściej przyczyną duszności są choroby układu oddechowego lub sercowo-naczyniowego.
Jednak należy brać pod uwagę również choroby nerwowo-mięśniowe, choroby nerek, zaburzenia endokrynologiczne, reumatologiczne, hematologiczne i psychiatryczne oraz choroby płuc, serca i klatki piersiowej.
Przewlekła duszność oznacza utrzymywanie się objawów utrudnionego oddychania w spoczynku lub podczas wysiłku co najmniej przez 3 tygodnie.
Najczęściej przyczynę utrudnionego oddychania można ustalić na podstawie wnikliwie zebranego wywiadu chorobowego, badania przedmiotowego i wyników przesiewowych badań dodatkowych (np. EKG, RTG klatki piersiowej, spirometria).
Bóle głowy mogą występować jako objaw samodzielny (pierwotne bóle głowy) lub też mogą być związane z szerokim spektrum chorób neurologicznych lub układowych (wtórne bóle głowy).
Objaw bólu głowy może towarzyszyć ponad 300 stanom chorobowym, m.in. chorobom zakaźnym, autoimmunologicznym, nowotworowym, endokrynologicznym i zaburzeniom metabolicznym. Prawie każdy rodzaj leków może prowokować wystąpienie bólów głowy u niektórych osób.
Trudno udzielić jednoznacznej odpowiedzi na Pani pytanie bez sprecyzowania wielu istotnych danych mogących naprowadzić na właściwą diagnozę. Należałoby uściślić charakter bólów głowy i zaburzeń oddychania (czy występują wspólnie, czy niezależnie od siebie, czy są obecne w spoczynku czy jedynie przy wysiłku), obecność objawów towarzyszących (np. kaszel, chrypka, zaburzenia połykania), czynniki nasilające bóle, stosowane dotychczas leczenie i wiele innych. Duszność z towarzyszącymi bólami głowy najczęściej dotyczy zaburzeń w układzie sercowo-naczyniowym i oddechowym, ale również w chorobach endokrynologicznych, metabolicznych czy psychiatrycznych.
Bez możliwości zebrania szczegółowego wywiadu chorobowego i wykonania badania przedmiotowego (szczególnie badania laryngologicznego) trudno powiązać początek wystąpienia tych objawów z przebytym zabiegiem na migdałkach. Jednym ze znanych późnych następstw tego zabiegu może być neuralgia nerwu podjęzykowego lub językowego, jednak obraz kliniczny neuralgii jest zupełnie odmienny od Pani dolegliwości.
Zakładając, że zabieg tonsillektomii był wykonany w znieczuleniu ogólnym, to bardziej prawdopodobny wydaje się wpływ przebytej intubacji, która może powodować niekorzystne następstwa w krtani: powstanie ziarniniaka pointubacyjnego w tylnym odcinku fałdu głosowego, niedowład fałdów głosowych lub zwężenie okolicy podgłośniowej czy tchawicy.
Dlatego też wymagana jest u Pani konsultacja laryngologiczna, ze szczególnym zwróceniem uwagi na budowę i czynność krtani.
Piśmiennictwo:
Donald A. Mahler i wsp.: „Dyspnea Mechanisms Measurement and Management”, 2005, 2nd Edition, Lung Biology in Health and Disease, Vol 208, Taylor & Francis Group William B. Young i wsp.: „Jefferson Headache Manual”, 2011 Demos Medical Publishing, New York