Pytanie nadesłane do redakcji
Proszę o poradę w następującej sprawie. Od marca mam problem z kręgosłupem, z bólem, który się nasila. Środki przeciwbólowe nie pomagają w pełni. W MRI kręgosłupa lędźwiowo-krzyżowegostwierdzono: pośrodkową dokanałową wypuklinę jądra miażdżystego krążka międzykręgowego, uciska na worek oponowy na poziomie przestrzeni międzykręgowych L4/L5. Druga nieco mniejsza zmiana tego rodzaju, pośrodkowa-lewoboczna, przylega do lewego korzenia rdzeniowego S1 na poziomie przestrzeni miedzykręgowej L5/S1. Oba badane krążki międzykręgowe prezentują wczesne zmiany dehydratacyjnye, mają zachowaną wysokość. Struktury wewnątrzkanałowe są prawidłowe. Zmiany przeciążeniowe stawów międzywyrostkowych ze sklerotyzacją podchrzęstną i niewielkim wysiękiem śródstawnym. Umiarkowane obustronne zgrubienie więzadeł żółtych na poziomie przestrzeni międzykręgowej L4/L5. Czy w wyniku tego schorzenia zalecana operacja jest inwazyjna?
Przebyta rehabilitacja nie pomogła. Czy po dokonanej tego typu operacji wypukliny mogą zaszkodzić bądź wystąpić w innych miejscach? Proszę o poradę.
Odpowiedział
dr hab. n. med. Andrzej Maciejczak, prof. UR
neurochirurg
Pani/Pana pytanie o konieczność operacji jest niezbyt precyzyjne i nie pozwala mi na krótką, celną i rzetelną odpowiedź. Nie napisała Pani/Pan jaką operacje i czego proponuje Pani/Panu chirurg.
W kręgosłupie jest bowiem wiele struktur anatomicznych, które mogą generować bóle i które mogą być poddane leczeniu (w tym chirurgicznemu). Powszechnie się sądzi, że bóle w kręgosłupie wywołuje "chory" dysk. Tymczasem bóle mogą być wywoływane także przez "chore" stawy międzykręgowe. Sąsiadujące ze sobą kręgi mogą się ruszać względem siebie, nie tylko dzięki dyskowi ("miękkiej podkładce" między trzonami), ale także dzięki dwóm małym stawom, zwanym stawami międzykręgowymi (prawym i lewym). Te małe stawy mogą ulegać zużyciu (w języku medycznym "zwyrodnieniu"), tak samo jak każdy inny staw w organizmie (np. staw biodrowy, który w takich przypadkach wymienia się na protezę).
Rezonans magnetyczny Pani/Pana kręgosłupa ujawnia, że zmiany chorobowe dotyczą zarówno dysku, jak i stawów międzykręgowych. I jedno i drugie może być źródłem bólów Pani/Pana kręgosłupa. Przy czym bóle generowane zarówno przez dysk, jak i stawy międzykręgowe mogą się niczym nie różnić.
Są testy, którymi można zdiagnozować czy dolegliwości są generowane przez stawy międzykręgowe czy przez dysk. Takim najczęściej stosowym testem jest blokada stawów międzykręgowych. Blokada to generalnie wstrzykniecie długo działającego leku przeciwbólowego (zwykle ze steroidem) w chore miejsce (w tym przypadku do stawu międzykręgowego). Jeśli bóle ustąpią (nawet na krótko), to jest duże prawdopodobieństwo, że winowajcą jest raczej staw międzykręgowy, a nie dysk. Czasami przeciwbólowy efekt blokady trwa wiele miesięcy i jeśli bóle nawrócą, można zawsze blokadę powtórzyć.
Wiedząc, która struktura w kręgosłupie jest sprawcą dolegliwości można dobrać adekwatne leczenie (w tym operacyjne). Inaczej będzie leczony (także operowany) dysk, a inaczej staw międzykręgowy.
