Pytanie nadesłane do redakcji
Moja mama jest w okresie menopauzy, ma podwyższoną liczbę płytek krwi do 570. Lekarz zalecił jej zrobić dodatkowe badania po trzech tygodniach, ale teraz zrobiła się kolejka i jest miejsce dopiero za 2 miesiące. Czy powinna zapisać się do innego lekarza? Czy to zaburzenie jest niebezpieczne?
Odpowiedziała
lek. med. Monika Karlikowska
Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny Nr 1 we Wrocławiu
Podwyższona liczba płytek krwi (trombocytoza, nadpłytkowość) jest stanem, gdy liczba płytek krwi jest wyższa niż 450 tys./µl. Istnieje wiele przyczyn tego schorzenia. To co istotne, to informacja o czasie trwania takiego stanu - jeżeli dysponują Państwo badaniami krwi wykonywanymi w przeszłości, należy zwrócić uwagę liczbę płytek krwi kilka miesięcy/lat temu. Jeżeli zaburzenie to stwierdzono dopiero obecnie i wykazano w tylko jednej morfologii krwi, warto powtórzyć badanie (zgodnie z zaleceniem prowadzącego lekarza) - czasami bowiem jest to stan przejściowy (tzw. reaktywna trombocytoza). Nie wynika on z nieprawidłowości szpiku kostnego czy przewlekłej choroby, a jest jedynie odpowiedzią organizmu na np. przebytą infekcję, zabieg operacyjny lub uraz, niedobór żelaza. Innym rodzajem nadpłytkowości jest choroba przewlekła wynikająca z nieprawidłowości dotyczących szpiku kostnego lub schorzeń autoimmunologicznych.
Wobec powyższego, proponuję następujące postępowanie:
- kontrola morfologii krwi z rozmazem, ewentualnie wykluczenie aktywnej infekcji i niedoboru żelaza u lekarza POZ - wykonanie tych badań pozwoli na ocenę, czy liczba płytek krwi rośnie, czy się zmniejsza, a także może wykluczyć najczęstsze przyczyny reaktywnej nadpłytkowości (dostępność lekarza pierwszego kontaktu jest znacznie większa niż specjalisty hematologa);
- ocena stanu zdrowia Mamy ze szczególnym zwróceniem uwagi na jakiekolwiek nowe, niepokojące dolegliwości i objawy;
- w razie stwierdzenia znacznego wzrostu liczby trombocytów w morfologii krwi wskazana jest pilna konsultacja hematologa;
- w przypadku, gdy liczba płytek krwi będzie utrzymywała się lub spadała, proponuję konsultację specjalistyczną zgodnie z ustalonym terminem.
Należy pamiętać, że u pacjenta z izolowaną nadpłytkowością, bez innych objawów i nieprawidłowości w badaniach dodatkowych, bardziej prawdopodobne jest powoli rozwijające się schorzenie przewlekłe niż szybko postępująca choroba, jak np. nowotwór. Należy jednak starannie obserwować chorego, wykonać kontrolną morfologię krwi i rejestrować ewentualne nowe objawy.
