Pytanie nadesłane do redakcji
Co to jest ganglion? Jak się objawia, w jaki sposób się go leczy i czy jest możliwy jego powrót? Gdzie on może się znajdować?
Odpowiedział
dr med. Paweł Kamiński
Oddział Chirurgii Urazowej, Ortopedii i Rehabilitacji
Krakowskiego Centrum Rehabilitacji i Ortopedii
Ganglion to zachyłek jamy stawu lub pochewki ścięgna wypełniony surowiczą, gęstą lub wręcz galaretowatą treścią (stąd też inna nazwa torbiel galaretowata).
Najczęstszą przyczyną jego powstawania są zmiany przeciążeniowe związane z treningiem lub pracą (np. długotrwała praca przy komputerze, praca kasjera).
Podrażniona wskutek przeciążenia lub przewlekłego procesu zapalnego błona maziowa (to warstwa komórek wytwarzających płyn stawowy) produkuje zwiększoną ilość płynu. Płyn ten rozpycha torebkę stawu lub pochewkę ścięgna i wytwarza zachyłek. Istniejący w jego szypule mechanizm zastawkowy nie pozwala na powrót płynu. W związku z tym gromadzi się go coraz więcej. Płyn częściowo resorbuje się i przez to gęstnieje. W jamie ganglionu mogą też znajdować się kosmki przerośniętej błony maziowej.
W związku z istotą choroby, ganglion może wystąpić praktycznie wszędzie. Najczęściej jednak spotykamy go w okolicy nadgarstka, grzbietu stopy oraz stawu skokowego. Objawia się jako wyczuwalny lub widoczny guzek. Często jest niebolesny przy ucisku i można go częściowo przesunąć.
Podstawą leczenia jest zlikwidowanie procesu zapalnego będącego przyczyną powstania ganglionu. Osiągamy to najczęściej przez odciążanie, stosowanie maści z lekami przeciwzapalnymi oraz fizykoterapię. Kolejnym sposobem leczenia jest punkcja zawartości z ewentualnym podaniem leku przeciwzapalnego. W przypadku dających silne dolegliwości i niepoddających się innym sposobom leczenia ganglionów, możliwe jest chirurgiczne wycięcie. Niestety nawet ten sposób leczenia nie gwarantuje braku nawrotu choroby.